Alzheimer - objawy i stadia choroby | Care Experts (2024)

Alzheimer jest chorobą postępującą zbiegiem lat, któramaróżne objawy. Nieuchronnie prowadzi docałkowitej niepełnosprawności zarówno psychicznej, jak ifizycznej. Można jąpodzielić naróżne stopnie zaawansowania, przy czym najczęściej wykorzystuje się podział wprowadzony przezBarry’ego Reisberga, wyróżniający 7 stadiów.

Zajomość stadiów choroby przydaje się zarówno lekarzom, jak iopiekunom osób chorych naAlzheimera. Umożliwia lepsze zrozumienie podopiecznego ipozwala zaplanować poszczególne działania naróżnych etapach choroby.

• Alzheimer toniedemencja
• Jaka jest różnica między demencją aAlzheimerem?
• Sprawdź, jak tojest
• Objawy choroby Alzheimera
• Zaburzenia pamięci
• Zaburzenia koncentracji
• Zaburzenia językowe
• Agnofazja
• Zaburzenia zachowania inastroju
• Urojenia iomamy
• Niepokój psychoruchowy, objaw wędrowania
• Zaburzenia snu
• Depresja
• Objaw „lustra” i„ telewizora”
• Apraksja
• Zaburzenia czynności wykonawczych
• Napady padaczkowe imioklonie
• Inne zaburzenia neurologiczne
• Objawy Alzheimera wróżnych stadiach choroby

Alzheimer toniedemencja

Choroba Alzheimera idemencja sąterminami, które często stosuje się wymiennie, ponieważ wiele osób myśli, żeznaczą one tosamo. Wrzeczywistości, różnice między tymi dwoma chorobami sązasadnicze, arozróżnienie maogromne znaczenie takdla pacjentów, jak iich rodzin czyopiekunów.

Alzheimer idemencja sąwciąż podwieloma względami tajemnicą. Dlatego często tedwie podobne choroby sązesobą mylone wcodziennych rozmowach iwpotocznym rozumieniu. Tymczasem demencja tozaburzenie pracy mózgu, które wpływa nakomunikację icodzienne funkcjonowanie, podczas gdyAlzheimer jest formą demencji, którawszczególny sposób wpływa naczęści mózgu odpowiedzialne zakontrolowanie myśli, pamięci imowy.

Poniżej przedstawiamy cechy rozróżniające demencję iAlzheimera:

Demencja

Demencja jest terminem parasolowym grupy objawów, wtym kłopotów zmyśleniem ipamięcią. Totermin, któryjest często kojarzony zezwiązanym zwiekiem spadkiem funkcji poznawczych. Tym niemniej demencję mogą powodować inne czynniki niż matomiejsce wprzypadku Alzheimera. Popularnymi przyczynami demencji mogą być np.choroba Huntingtona, Parkinsona lub Creutzfeldta-Jakoba.

Choroba Alzheimera

Choroba Alzheimera jest przyczyną demencji stanowiącą od50-70% wszystkich jej przypadków. Objawy Alzheimera obejmują zaburzenia myślenia, zaburzenia mowy, zagubienie. Lekarze używają różnych metod wcelu zdiagnozowania przyczyny otępienia. Obejmują one m.in.badania krwi, ocenę stanu psychicznego czytomografię mózgu.

Jaka jest różnica między demencją aAlzheimerem?

Diagnozując demencję, diagnozuje się grupę objawów. Można toporównać zbólem gardła. Gdyboli nas gardło, niezawsze wiemy, czym jest spowodowany ten konkretny objaw. Tomoże być przecież alergia, zapalenie gardła lub zwykłe przeziębienie. Podobnie, kiedy ktoś cierpi nademencję, doświadcza objawów otępienia, niewiedząc przy tym, cojest ich przyczyną.
Kolejna duża różnica wynika ztego, żechoroba Alzheimera niejest chorobą odwracalną. Wdzisiejszych czasach iprzy obecnym stanie wiedzy jest tochoroba nieuleczalna.

Tymczasem niektóre postaci demencji, np.spowodowane interakcją leków lub niedoborem witamin, mogą być odwracalne lub tymczasowe. Ustalenie przyczyny otępienia pozwala zastosować odpowiednio dobrane leczenie izapewnić pomoc dostosowaną dopotrzeb pacjenta. Zanim jednak padnie właściwa diagnoza, najlepszym podejściem jest zaangażowanie, komunikacja itroskliwa opieka.

Myślisz, żekłopoty zpamięcią izagubienie tonajbardziej dotkliwe objawy choroby Alzheimera? Otóż nie. Alzheimer odbiera także wzrok, słuch czydotyk. Coraz prostsze czynności stają się nieosiągalne, powodują wycofanie, wywołują strach.

Sprawdź, jak tojest

Dziś napodstawie doświadczeń osób chorych sątworzone specjalne narzędzia isymulacje, pozwalające odczuć nawłasnej skórze objawy choroby. Aleibeztego, korzystając zprzedmiotów dostępnych wdomu, możesz spróbować poczuć, jak tojest. Cozrobić?

Dobutów wsyp ziarenka ryżu. Ispróbuj się przejść. Włóż jednorazowe rękawiczki. Dośrodka nasyp kaszy gryczanej. Potem spróbuj przełożyć tabletki dopudełka zpodziałem napory dnia idni tygodnia. Koniecznie ich niepomyl.
Wchorobie Alzheimera opuszki palców stają się nieprecyzyjne. Wciąż atakują: mrowienia, kłucia, dyskomfort…
Jeszcze koszmarne dźwięki irozmazany, wąski obraz. Otojuż trudniej wdomu, alezapewne znasz touczucie, gdypiskliwe tony wydobywały się zmikrofonu np.naszkolnej akademii.
Dźwięki stają się nieznośne. Gwar uliczny, rodzinne przyjęcie, kilka mówiących jednocześnie osób zmieniają się wpiskliwe, trudne dozniesienia tony.
Zwiń dłoń wrulon iprzyłóż dooka…
Pole widzenia chorego systematycznie się zawęża. Zczasem widzi jak przezlornetkę, potem lunetę. Obraz staje się zamazany, lekko żółtawy, czasem szary…
Pamiętaj, żewszystkie tewrażenia powinny wystąpić łącznie, jeśli masz poczuć się jak osoba zchorobą Alzheimera.

Objawy choroby Alzheimera

Objawy choroby Alzheimera pojawiają się stopniowo irozwijają naprzestrzeni lat. Można jepodzielić natrzy szerokie kategorie – objawy poznawcze, funkcjonalne ibehawioralno/psychologiczne. Objawy poznawcze odnoszą się upośledzenia pamięci świeżej – trudności zzapamiętywaniu bieżących informacji. Objawy funkcjonowania dotyczą trudności wwykonywaniu czynności dnia codziennego takich jak posługiwanie się pieniędzmi, utrzymanie higieny osobistej, ubieranie itp. Objawy behawioralno/psychologiczne odnoszą się dozaburzeń zachowania inastroju.

Amerykańskie Stowarzyszenie Chorych naAlzheimera stworzyło listę dziesięciu najczęściej występujących objawów choroby Alzheimera. Zalicza się donich:

• zaburzenia pamięci,
• zaburzenia planowania irozwiązywania problemów dnia codziennego,
• trudności wwykonywaniu czynności codziennych wdomu,
• zaburzenia orientacji wmiejscu iwczasie,
• zaburzenia wzrokowo – przestrzenne,
• problemy zmówieniem ipisaniem,
• gubienie orazchowanie przedmiotów wnietypowych miejscach,
• brak zdolności prawidłowej oceny sytuacji,
• wycofanie się zkontaktów towarzyskich, hobby, rezygnacja zpracy,
• zaburzenia nastroju izmiana osobowości.

Poniżej omówiono najczęściej występujące objawy występujące wprzebiegu choroby Alzheimera.

Zaburzenia pamięci

Wpoczątkowej fazie choroby tempo rozwoju zaburzeń otępiennych jest powolne. Zauważalne sązaburzenia wpamięci, osoba chora niepamięta sytuacji, które dzieją się nabieżąco, jednak stosunkowo dobrze pamięta zdarzenia zdalekiej przeszłości (np.zokresu dzieciństwa). Stałe powtarzanie tych samych informacji, poszukiwanie przezchorego przedmiotów użytku codziennego (typu okulary, klucze), czyciągłe zadawanie pytań naten sam temat często jest pierwszym sygnałem wskazującym nachorobę. Wraz zrozwojem choroby Alzhaimera pamięć dawna (dotycząca dawnych przeżyć) także ulega zatarciu. Wostatnim stadium chory zapomina podstawowych informacji osamym sobie – niewie kim jest, jak się nazywa, gdzie mieszka, nierozpoznaje nawet najbliższej rodziny.

Zaburzenia koncentracji

Częstym objawem, występującym już napoczątku choroby jest trudność wkoncentracji uwagi nawykonywanych czynnościach.

Zaburzenia językowe

Wprzypadku choroby Alzhaimera bardzo często pojawiającym się objawem jest tzw. „wypadnie słów”. Chory matrudność zprzypomnieniem sobie wyrazów, pojawiają się także pierwsze zaburzenia funkcji mowy. Wraz zrozwojem choroby, osoby nanią cierpiące sąwstanie wypowiadać pojedyncze słowa, zaś wostatnich fazach jedynie sylaby idźwięki.

Agnofazja

Wraz zrozwojem choroby mogą pojawić się zaburzenia słyszenia orazwidzenia.

Zaburzenia zachowania inastroju

Osoba chora naAlzheimera zpowodu ograniczeń poznawczych nierzadko niejest wstanie zrozumieć iopanować sytuacji wktórychsię znajduje, dlatego też mogą pojawiać się takie emocje jak irytacja, zdenerwowanie iniepokój.

Urojenia iomamy

Wprzypadku choroby Alzheimera najczęstszym rodzajem urojeń jest przekonanie ozagrożeniu przezinne osoby, także przezopiekuna inajbliższe osoby. Bardzo często osoba chora podejrzewa najbliższych oświadome przekładanie ichowanie przedmiotów, którychniemogą znaleźć. Często osoba chora oskarża rodzinę ozdradę, oszustwa finansowe, działanie naszkodę poprzez podawanie niewłaściwych leków, czychęć pozbycia się chorego zdomu. Tego typu zaburzenia mogą wywołać reakcje lękowe orazzachowania agresywne.

Niepokój psychoruchowy, objaw wędrowania

Osoby cierpiące nachorobę Alzheimera pobudzenie psychoruchowe najczęściej odczuwają wgodzinach popołudniowych iwieczornych. Objaw wędrowania polega naodczuwaniu przezchorego ciągłej potrzeby przymusowego chodzenia podomu. Równie często pojawiają się aktywne próby wyjścia zmieszkania – powiązane jest tonierzadko zprzekonaniem, żelokal wktórymobecnie mieszka chory niejest jego prawdziwym miejscem zamieszkania. Wtakich sytuacjach osoba chora próbuje wrócić, dowjej przekonaniu swojego domu, któryzazwyczaj oznacza dom zdzieciństwa.

Zaburzenia snu

Uosób cierpiących nachorobę Alzheimera często pojawiają się zaburzenia snu, matozwiązek między innymi zopisanym wcześniej pobudzeniem psychoruchowym występującym najczęściej wgodzinach wieczornych. Chory często zasypia późno wnocy, abudzi się następnego dnia wgodzinach południowych. Wprzypadku pacjentów zobniżonym nastrojem może pojawić się podsypanie wciągu dnia. Uniektórych chorych pojawia się silna potrzeba wczesnego zasypiania, coskutkuje wstawaniem wrównie wczesnych godzinach porannych.

Depresja

Wpoczątkowej fazie choroby, kiedy osoba nanią cierpiąca zaczyna zdawać sobie sprawę zpostępujących zaburzeń pamięci, acozatym idzie pogorszeniem funkcjonowania wcodzienności może pojawić się obniżenie nastroju wpostaci apatii, smutku, poczucia beznadziejności iniesprawiedliwości. Wzaawansowanej postaci choroby depresja może stanowić jeden zobjawów choroby Alzheimera.

Objaw „lustra” i„ telewizora”

Występuje najczęściej uosób wzaawansowanym stadium choroby. Chory zaczyna zatracać podstawowe informacje osobie, więcpatrząc wlustro nierozpoznaje swojej twarzy. Według chorego wlustrze jest obca osoba, zktórą próbuje nawiązać kontakt. Niekiedy chory może przejawiać zachowania agresywne względem „osoby którą widzi wlustrze”. Wzwiązku zpogłębiającą się dezorientacją, osoby cierpiące naAlzheimera sytuacje które rozgrywają się naekranie telewizora mogą traktować jak zdarzenia dziejące się wrzeczywistości. Zewzględu naprezentowane treści programu telewizyjnego mogą one wywołać uchorego nasilenie dobrych bądź złych emocji.

Apraksja

Wzaawansowanej postaci choroby pojawiają się trudności zwykonywaniem prostych, wyuczonych ruchów, takich jak pisanie, czytanie, posługiwanie się sztućcami, zawiązywanie sznurowadeł.

Zaburzenia czynności wykonawczych

Wraz zrozwojem choroby pogłębiają się trudności zwykonywaniem czynności takich jak gotowanie, jedzenie czyubieranie się.

Napady padaczkowe imioklonie

Wzaawansowanym stadium choroby mogą wystąpić mioklonie (nagłe skurcze mięśni, które pojawiają się wnocy, mogą również występować mioklonie przysenne występujące podczas zasypiania) oraznapady padaczkowe toniczno – kloniczne (charakteryzują się utratą przytomności trwającą do3 minut, wpoczątkowej fazie napadu chory krzyczy, następnie odgina głowę dotyłu, prostuje kończyny, gałki oczne skierowane sąkugórze, zaś dłonie sązaciśnięte). Objawy tewystępują uokoło 10% pacjentów.

Inne zaburzenia neurologiczne

Szacuje się, iżuokoło 60% osób cierpiących nachorobę Alzheimera dotykają objawy zaburzeń neurologicznych pozapiramidowych. Charakterystycznym jest spowolnienie wykonywanych ruchów, zubożenie mimiki twarzy, pochylenie sylwetki czyuczucie sztywności mięśni. Wraz zrozwojem choroby pojawiają się trudności wchodzeniu, atakże tendencja doupadków. Wostatnich fazach choroby występują trudności zutrzymaniem pozycji siedzącej orazzpionizacją tułowia.

Objawy Alzheimera wróżnych stadiach choroby

Podział wgBarry’ego Reisberga:

I– Brak objawów choroby

Tostadium, wktórymbrak zauważalnych objawów choroby itozarówno wżyciu codziennym jak ipodczas badania lekarskiego. Dlatego jest praktycznie niewykrywalne.

II– Bardzo łagodne zaburzenia funkcji poznawczych

Szacuje się, żeponad połowa populacji osób powyżej 65 roku życia doświadcza takich zaburzeń. Objawiają się one np.okresowymi zaburzeniami pamięci. Osoby starsze zapominają nazw przedmiotów, niemogą przypomnieć sobie imion ztaką łatwością, zjaką robiły tojeszcze 5-10 lat wcześniej. Mają tendencje dogubienia drobnych przedmiotów. Coraz częściej odczuwają trudności wkoncentracji, wznalezieniu odpowiedniego słowa wczasie rozmowy.

Jednak objawy tesąbardzo subtelne, imogą być niezauważalne przezosoby postronne, anawet wtrakcie badania lekarskiego.

III – Łagodne zaburzenia poznawcze

Wtym stadium kłopoty zpamięcią lub koncentracją sąnadal subtelne, alestają się zauważalne dla innych. Najczęściej wśród zaburzeń dominują problemy zprzypominaniem sobie odpowiednich nazw przedmiotów lub imion orazutrudnione wykonywanie codziennych czynności dostrzegalne przezczłonków rodziny lub znajomych, kłopoty zzapamiętywaniem imion nowo poznanych osób, gubienie cennych przedmiotów, upośledzenie zdolności planowania, kłopoty zodtwarzaniem przeczytanej treści.

Osobom, które mają tego typu zaburzenia, anadal sąaktywne zawodowo, może być trudniej wykonywać obowiązki, które doniedawna niesprawiały improblemu. Jeśli muszą się dokształcać, pogłębiać kompetencje, problemy mogą okazać się widoczne.

Osoby cierpiące nałagodne zaburzenia funkcji poznawczych mają większe problemy zkoncentracją. Mogą też częściej doświadczać niepokoju.

Dolegliwości można wykazać wbadaniu klinicznym lub wtrakcie zbierania dokładnego wywiadu lekarskiego. Prognozy dla osób doświadczających łagodnych zaburzeń poznawczych sąróżne, jednak dla dużej części znich widoczny nastąpi widoczny spadek funkcji poznawczych, apierwsze objawy demencji mogą pojawić się wciągu 3-4 lat. Taknaprawdę czas trwania tego stadium, zanim stanie się ono widocznym zwiastunem późniejszej demencji, określa się wprzybliżeniu naok. 7 lat.

IV – Umiarkowane zaburzenia funkcji poznawczych (łagodne stadium choroby Alzheimera)

Wtym stadium wyraźnie dostrzec można trudności wnastępujących dziedzinach: zmniejszona zdolność przywoływania niedawnych wydarzeń, błędne wykonywanie obliczeń matematycznych, takich jak odejmowanie (np.100-7, 93-7, 86-7, itd.), zmniejszona zdolność wykonywania skomplikowanych zadań, takich jak planowanie obiadu czypłacenie rachunków, mylenie wydarzeń zeswojego życia.

Ponadto osoby zpowyższymi objawami wydają się przygaszone izamknięte wsobie, spada zainteresowanie otoczeniem. Sąteż świadome swoich deficytów. Taświadomość jest często bardzo bolesna, dlatego często uruchamiają takie mechanizmy obronne jak zaprzeczanie objawom, nawet przedsamym sobą, orazukrywanie ich przedotoczeniem.

Ocenia się, żetostadium choroby Alzheimera może trwać wprzybliżeniu ok. 2 lat.

V– Średniozaawansowane zaburzenia funkcji poznawczych

Zaburzenia funkcji poznawczych, wtym pamięci stają się ewidentne. Niezbędna jest pomoc wwykonywaniu niektórych czynności. Chorzy mają trudności zprzywołaniem ważnych informacji, takich jak własny adres zamieszkania, numer telefonu czynazwa ukończonej szkoły, mylą miejsce pobytu, datę, dzień tygodnia iporę roku. Mają problemy zmało skomplikowanymi obliczeniami matematycznymi (np.20-2) czyzsamodzielnym doborem garderoby.

Pacjenci wtym stadium nieradzą już sobie samodzielnie. Potrzebują pomocy wcodziennym funkcjonowaniu, kogoś, kto zadba oposiłek, oto, byrachunki były popłacone, pomoże wybrać ubranie.

Wtym stadium pamiętają najczęściej imiona swoich bliskich orazswoje własne; zazwyczaj sąsamodzielni podczas jedzenia iużywania toalety. Zaburzenia łaknienia często prowadzą dospadku wagi. Pojawia się niechęć domycia, zmiany ubrania. Osoby wtym stadium potrafią chodzić wtym samym ubraniu przezkilka dni zrzędu, dopóki ktoś niezwróci imuwagi nakonieczność zmiany. Częste sąunich zaburzenia nastroju izachowania (agresja, podejrzliwość, lęk przedsamotnością).

VI – Zaawansowane zaburzenia poznawcze (zaawansowane stadium choroby)

Wtym stadium pogłębiają się zaburzenia pamięci, zachowania orazzmienia się osobowość. Niezbędna jest ciągła pomoc osób trzecich. Chorzy tracą zdolność przywoływania niedawnych zdarzeń orazrozpoznawania najbliższego otoczenia, niesązdolni doprzywoływania wszystkich wydarzeń zeswojego życia, choć pamiętają swoje imię; okresowo zapominają imiona opiekunów irodziny, aleodróżniają osoby najbliższe odobcych. Zdarza imsię pomylić współmałżonka zrodzicem.

Niezbędna jest pomoc wubieraniu się (mylą poszczególne części garderoby, zdarza się założyć ubrania dzienne napiżamę itp.); zaburzony jest cykl snu iczuwania; chorzy wymagają pomocy podczas korzystania ztoalety; zdarzają się epizody nieotrzymania moczu istolca; pojawia się znaczna zmiana zachowania, zwiększa się podejrzliwość, pojawiają się złudzenia iomamy wzrokowe lub słuchowe; mogą występować czynności kompulsywne takie jak darcie chusteczki lub wykręcanie ręki.

VII – Bardzo ciężkie zaburzenia poznawcze (bardzo zaawansowane stadium choroby)

Jest toostatnie stadium choroby, wktórympacjenci trącą kontakt zotoczeniem anastępnie kontrolę ruchów izdani sącałkowicie napomoc osób drugich. Utracona zostaje płynność mowy, choć chorzy okresowo mogą wypowiadać pojedyncze słowa. Występuje przewlekłe nieotrzymanie moczu istolca.

Pacjenci niesązdolni dosamodzielnego jedzenia czykorzystania ztoalety, tracą, zdolność dosamodzielnego chodu, następnie siedzenia, uśmiechu orazutrzymywania głowy wpozycji pionowej. Zwiększa się napięcie mięśni. Upośledzone zostaje połykanie.

Zobacz podobne artykuły:
Alzheimer – przyczyny choroby
Alzheimer – etapy choroby
Alzheimer – leczenie iopieka
Choroba Alzheimera – test
Alzheimer jest dziedziczny?
Choroba Alzheimera – gdzie szukać pomocy?
Bliski maAlzheimera – jak się przygotować naprzyszłość?
Opieka nadchorym naAlzheimera – komunikacja iaktywności

Bibliografia:

Maria Barcikowska Choroba Alzheimera – www.infozdrowie.org/images/pdf/2016/

Choroba Alzheimera–obraz kliniczny, rozpoznawanie, możliwości terapeutyczne zaburzeń poznawczych – www.infozdrowie.org/images/pdf/2016/

M.Pąchalska, L.Bidzian, A.Pufal, Dynamika zmian zaburzeń zachowania wotępieniu typu Alzheimera – fozp.org.pl/pdf

Gaweł Małgorzata, Potulska – Chromik Anna, Choroby neurodegeneracyjne: Choroba Alzheimera iParkinsona, Postępy Nauk Medycznych, t. XXVIII, nr.7, 2015, str. 469- 471. http://www.pnmedycznych.pl/wp-content/uploads/2015/07/pnm_2015_468-476.pdf

Zrozumieć Alzheimera. Vademecum., Stowarzyszenie Aktywność, str. 5-8.
http://www.bielany.waw.pl/data/other/poradnik_vadamecum_internet.pdf